Göç Konutu
Proje: Zeliha Sultan Dağlı
Göç, ister ülke sınırları içerisinde ister ülke sınırları dışında olsun, yaşanan bölgenin olumsuz koşullarından kaçmak veya gidilecek yerin avantajlanndan yararlanmak amacıyla yapılmaktadır. İnsanların yer değiştirme faaliyetlerine neden olan şartlar, bulunulan yer ve zamana göre farklılıklar gösterebilmektedir. Refah arayışı, savaş veya şiddet ortamından kaçış, siyasi istikrarsızlıklar, aile birleştirme politikaları, siyasi sığınma talebi, daha iyi eğitim olanakları gibi pek çok nedenden dolayı bireysel veya toplu göçler yaşanmaktadır.
Göç konutları, yapılacak arazinin fiziksel konumu ve iklimsel şartlara göz önünde bulundurularak yapılmalıdır. Konutlar yapılmadan önce göçün sebebi ve buna bağlı olarak portatifliği karar verilmelidir. Kısa süreli göçlerde katlanabilir ve kolay taşınabilir bir yapı daha uygunken uzun süreli göçlerde ise sökülür, takılan ve platform üzerinde taşman bir yapı daha uygundur. Zamanla ihtiyaçlar değiştikçe daha çok birime ihtiyaç duyulabileceği için yapılan modüler yapının zamanla gelişmesi, geri dönüştürülmesi, eklemlenebilmesi ve eklenebilmesi önemlidir.
Deprem göçü, göç hareketlerine itici nedenler ya da çekici nedenler sebep olabilmektedir. Afet ve zorlu coğrafi koşullar en temel itici faktörlerdir. Afet ihtimali nedeniyle ya da olmuş bir afetin sonuçlarından uzaklaşmak amacıyla, insanlar hayatta kalma stratejisi olarak geçici veya kalıcı göçe başvurmuştur. Bu göçler iç göç ya da dış göç şeklinde gerçekleştirilmektedir. İnsanlar afetler nedeniyle geçici veya kalıcı olarak göç edebilmektedir. Afetzedeler, “çevresel mülteciler” alt kategorisinde değerlendirilmektedir. Bu göçler, kaçış (terkin), tahliye, yer değiştirme (insanların evlerinden çıkarılması), yeniden iskân (insanlann kendi evlerinden alınarak yeni evlerine yerleştirilmesi) veya zorunlu göç (insanların yeni ve genellikle uzak yerlere gitmek zorunda bırakılması) biçiminde gerçekleşebilmektedir. Afetlerden etkilenen insan sayısı, nüfus artışına da paralel olarak artmaktadır. Dolayısıyla afetlere bağlı göçlerde de artış gözlenmektedir. Afet için hazırlanan göçmen konutlarını katlanabilen ve katlandığında çok yer kaplamayan yapılardan yapmak daha uygundur. Aynı zamanda belirli bir süre orda kalacaklarını düşünürsek aynı anda birden çok yapının kolayca taşınabilmesi önemlidir.
Son 60 yılda meydana gelen afetlerin % 50’den fazlası depremlerdir. Pek çok depremzede aile, geçici afet konutlarında yaşamaya çok uzun süre devam etmek zorunda kalmıştır. Afetlere karşı direnci düşük olan yapılaşma nedeni ile konutların oturulamaz hale gelmesi acil ve hızlı barınma gereksinimi doğurmaktadır. Yapılan araştırmalara göre afet durumunda acil yardım aşamasında barınmaya ilişkin sorunlar; önceden hazırlıklı olunmaması, organizasyon eşikliği Birimlerin gelişigüzel yerleştirilmesi, acil barınma birimlerinin sorunları bölge ve iklim özelliklerine uyumsuzluk, hacim-alan yetersizliği, ıslak hacim sorunu, yalıtım sorunu (ısı, ses, nem, yangın), temel altyapı yetersizliğinden doğan aydınlatma, şebeke suyu, kanalizasyon, su baskınları sorunları, sürdürülebilir/ gerikazanılabilir olmaması, kullanım süresinin uzaması sonucu birimlerin yıpranması ve bir sonraki afet için kullanılamayacak hale gelmesi, kurma sırasında birleşim detaylarına özen gösterilmemesi, Türkiye genelinde ulaşım sorunları, malzeme taşınmasında zorluk, sosyal-kültürel-ticari yaşamın düşünülmemiş olması gibi sorunlar tespit edilmiştir.
Bu tasarımda modülün kolaylıkla tekrar eklenip çıkartılabilmesi için modülü ilk aşamada katlandığında fazla yer kaplamayan, küçük ve gerektiğinde kısalabilen ya da uzayabilen bir modül seçmemiz gerekmektedir. Bu aşamada betopanların belirli ölçülerde birbirine lambalı bağlantı oluşturarak katlanır sistemle konutumu oluşturdum. Bu sayede projem katlanabilir, sürdürülebilir, sökülebilir ve taşınabilir özellikleri sağlamaktadır.
Neden Betopan?
Betopan, üretiminde kullanılan malzemelerin tek tek faydalı yönlerini taşımaktadır. Üretiminde ahşap, çimento ve kimyasal maddeler kullanılmaktadır. Bu açıdan bu maddelerin faydaları betopan içinde geçerlidir. Çimento malzemesi neme karşı dayanıklı bir malzemedir. Islak ve rutubetli yüzeylerde kolay deforme olmayacak ve üzerinde küf barındırmayacak bir malzemedir. Uzun süre su içerisinde kalsa bile kolay kolay yapısı bozulmayacaktır. Çimento böcek ve benzeri dış etmenlerden kolay bir şekilde zarar görmeyecek bir malzemedir. Ağaç ise diğer malzemelere göre daha hafif bir malzemedir. Hafifliğinin yanı sıra elastik olma özelliği de bulunmaktadır. Bu özelliği sayesinde daha kolay bükülebilecek ve çarpma ve benzeri durumları daha az zararla atlatacaktır. Ağaç ürünleri genel olarak diğer malzemelerden daha fazla yalıtım sağlamaktadır. Ayrıca ağaç malzemeler diğer malzemelere göre daha kolay işlenebilmekte ve kesilebilmektedir. Betopan levhalar çimento ve ağacın bu faydalarını bir arada toplamaktadır. İçerisinde zararlı madde bulunmamaktadır ve kokusu yoktur. En ideal yalıtımı sağlamaktadır. İçerisinde bulunan ağacın hafiflik sağlaması sayesinde depreme dayanıklı binalarda tercih edilmektedir. Hem çimento sayesinde hem de içindeki kimyasallar sayesinde yangına dayanıklı bir yapıdadır. Bu özelliklerden dolayı betopanı projeme daha uygun gördüğüm için betopan kullandım.
Betopan Montajı Nasıl Yapılmalıdır?
Betopan, alt konstrüksiyona (metal profillere) montaj yapılarak kullanılır. Betopan montajı yapılırken vidalama yapılarak sabitlenmektedir. Zemini oluşturduktan sonra betopanlar lambalı birleşim yaparak açılmaktadır. Köşelerinden ve kenarlarından ideal boşluklar bırakıldıktan sonra vidalama yapılmalıdır. Daha sonra üzerini tekrar betopanla kapatarak çatı profilleri ve 3 hadveli çatı paneli montlenmektedir. (Kullanılan ürünler ve ölçüleri standartlara uygun olarak seçilmiştir.)
Konutların Birleştirilmesi
Projeye başlarken asıl amacım olan göçmenlerin yaşarken kendilerini yalnız hissetmemesi ve az da olsa bir grup insanla sürekli etkileşim halinde olmak istemesinden ötürü örnekte görülene benzer bir yerleşim yaptım. Aynı zamanda ortak bir avlu oluşturup kendinlerine özel sosyal alan yarattım. Bu alanın bu tür afetlerde insanlara sürekli birliktelik hissiyatından dolayı biraz daha iyi geleceğini düşünüyorum.
http://www.adjournal.net/articles/54/545.pdf
https://architizer.com/projects/social-housing-in-luanda/
http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/%C3%87elik%20Yap%C4%B1%20Temel%20%C3%87izimleri.pdf
http://www.teknikport.com/2012/02/profil/
https://www.betopan.com.tr/media/download/78f741-teknik-katalog-sikistirildi.pdfhttp://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/%C3%87elik%20Yap%C4%B1%20Plan%20%C3%87izimleri.pdf
https://insapedia.com/celik-yapilarda-kolon-ayaklari-temel-kolon-birlesimleri/
https://www.betopan.com.tr/media/download/78f741-teknik-katalog-sikistirildi.pdf
http://www.teknikport.com/2012/02/profil/
https://www.designboom.com/design/design-aerobics-2012-pop-up-course-sample-lesson/
https://www.arkitera.com/proje/1-mansiyon-profesyonel-kategorisi-building-4humanity-uluslararasi-tasarim-yarismasi/
https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/645208
https://www.kucukdeveci.com.tr/betopan-dis-cephe-kaplama/#:~:text=Bu%20a%C3%A7%C4%B1dan%20bu%20maddelerin%20faydalar%C4%B1,bile%20kolay%20kolay%20yap%C4%B1s%C4%B1%20bozulmayacakt%C4%B1r.
https://www.mekpanpanel.com/tr/urun/3_Hadveli_Cati_Paneli
http://www.davutpanel.com.tr/3-hadveli-cati-panelleri.php#
https://www.mekpanpanel.com/tr/onemli_bilgiler/Montaj_Detaylari
https://www.rooftech.com.tr/teknik/panel-trapez-aksesuar-detaylari/nggallery/page/2
http://www.atersan.com.tr/TR/3/7/Sandwich-Panel-Cati-Sistemleri.htm
Deprem Göçü
Son 60 yılda meydana gelen afetlerin % 50'den fazlası depremlerdir. Pek çok depremzede aile, geçici afet konutlarında yaşamaya çok uzun süre devam etmek zorunda kalmıştır. Afetlere karşı direnci düşük olan yapılaşma nedeni ile konutların oturulamaz hale gelmesi acil ve hızlı barınma gereksinimi doğurmaktadır. Yapılan araştırmalara göre afet durumunda acil yardım aşamasında barınmaya ilişkin sorunlar; önceden hazırlıklı olunmaması, organizasyon eşikliği Birimlerin gelişigüzel yerleştirilmesi, acil barınma birimlerinin sorunları bölge ve iklim özelliklerine uyumsuzluk, hacim-alan yetersizliği, ıslak hacim sorunu, yalıtım sorunu (ısı, ses, nem, yangın), temel altyapı yetersizliğinden doğan aydınlatma, şebeke suyu, kanalizasyon, su baskınları sorunları, sürdürülebilir/ gerikazanılabilir olmaması, kullanım süresinin uzaması sonucu birimlerin yıpranması ve bir sonraki afet için kullanılamayacak hale gelmesi, kurma sırasında birleşim detaylarına özen gösterilmemesi, Türkiye genelinde ulaşım sorunları, malzeme taşınmasında zorluk, sosyal-kültürel-ticari yaşamın düşünülmemiş olması gibi sorunlar tespit edilmiştir. Bu sorunlara çözüm olarak tasarımda modülün kolaylıkla tekrar eklenip çıkartılabilmesi için modülü ilk aşamada katlandığında fazla yer kaplamayan, küçük ve gerektiğinde kısalabilen ya da uzayabilen bir modül seçmemiz gerekmektedir. Bu aşamada betopanların belirli ölçülerde birbirine lambalı birleşim oluşturarak iklim koşullarına da uygun katlanır bir sistemle konutumu oluşturdum.
Proje üretimi ve proje detayları için Zeliha Sultan Dağlı ile iletişime geçebilirsiniz.
zelihadagli11@gmail.com
